Και τι καλό;
Ο οξυδερκής συγγραφέας και αρθρογράφος Katie Heaney, εξετάζει τι κρύβεται πίσω από ένα εξαιρετικό και φρικτό αφεντικό. Είναι ένα από τα αγαπημένα θέματα συζήτησης των forum του διαδικτύου και κάπου στο πίσω μέρος του μυαλού μας έχουμε, ίσως, την Miranda Priestly ή αλλιώς την Meryl Streep στο “The Devil Wears Prada” για να περιγράψουμε το προφίλ ενός πραγματικά κακού εργοδηγού.
Όμως ποια είναι τα στοιχεία που περιγράφουν τα αφεντικά; Ας υποθέσουμε ότι κάθε άτομο που διαδραματίζει ρόλο “αφεντικoύ” στην εργασία ήταν κάποτε στη θέση αυτού που δεχόταν εντολές. Δεν πρέπει να γνωρίζει καλύτερα κάθε νέα γενιά των αφεντικών; Εάν μπορούμε να αναγνωρίσουμε αυτό που αρέσει στους δικά μας αφεντικά, γιατί δεν είμαστε σε θέση να διορθώσουμε τα λάθη τους όταν γίνουμε οι ίδιοι ηγέτες;
Σύμφωνα με τον Robert Sutton, καθηγητή διαχείρισης της επιστήμης στη Σχολή Μηχανικών του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ και συγγραφέας του “The Asshole Survival Guide: Πώς να ασχοληθείτε με ανθρώπους που σας μεταχειρίζονται σαν “βρωμιά””, υποστηρίζει ότι πολλοί από τους ανθρώπους που θεωρούμε κακά αφεντικά μπαίνουν στην ηγεσία για λάθος λόγους: ειδικά επειδή απολαμβάνουν την εξουσία πάνω από άλλους και την αναγνώριση που έρχεται μαζί με αυτό. “Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ναρκισσισμού και του εγωισμού, τα οποία πιστεύω ότι είναι αρκετά τυπικά χαρακτηριστικά των κακών αφεντικών”, λέει ο Sutton. “Οι ναρκιστές δεν έχουν σε τίποτα να κλέψουν το έργο των άλλων ανθρώπων και να το παρουσιάσουν ως δικό τους”, λέει η κλινική ψυχολόγος Αlan Cavaiola.
Ένα άλλο γνωστό παράπονο, είναι η απλή ανικανότητα. Ως καθηγητής στο Stanford, δουλεύοντας με τους μαθητές για να συμβουλεύει τους CEOs της Silicon Valley, αυτό είναι κάτι που βλέπει αρκετά συχνά. “Ένας επιχειρηματίας καπιταλιστής τους αποκαλούσε μωρά με φορτωμένα όπλα”, λέει. “Παίρνετε ένα 24χρονο άτομο, του δίνετε 30 εκατομμύρια δολάρια και βλέπετε ότι απίστευτα ανίκανο.” Επιπλεόν, ένας βασικός λόγος κακής διαχείρισης της “εξουσίας” ενός αφεντικού είναι επειδή “πολλά αφεντικά έχουν ένα παραληφθέν και εξαιρετικά ξεπερασμένο νοητικό μοντέλο για το τι σημαίνει να είσαι αφεντικό”. “Αναδείξαμε ένα μοντέλο βιομηχανικής εποχής, όχι μόνο της διοίκησης αλλά της σχολικής εκπαίδευσης, όπου μάθαμε να καθόμαστε ακίνητοι, να ακούμε, να μην κάνουμε θόρυβο και να γράφουμε ό,τι λέει ο δάσκαλος. Αυτό δεν είναι εξαιρετικά χρήσιμο για τη δημιουργία μεγάλων υπαλλήλων ή μεγάλων στελεχών σήμερα. Στην σημερινή οικονομία της γνώσης, η προσπάθεια να γίνει δουλειά απαιτεί εφευρετικότητα και συνεργασία περισσότερο από την διοίκηση και τον έλεγχο.
Όσον αφορά το προφίλ του καλού αφεντικού, ο Robert Sutton έχει βρει κάποια κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους. Το πρώτο από αυτά είναι η αυτογνωσία: να αποκτήσετε μια αίσθηση του τι είναι για τους υπαλλήλους σας να εργάζονται για εσάς, να σας κάνει πιο ευαισθητοποιημένους για τις δυνάμεις και τις αδυναμίες σας και επίσης να σας καταστήσει πιο ενσυναισθητικό στις ανάγκες των εργαζομένων σας. Ίσως, λοιπόν, ένα κακό αφεντικό είναι αυτό που αγνοεί το χονδρικό χτύπημα των υπαλλήλων του, ενώ ένα καλύτερο αφεντικό είναι αυτό που αναζητά και στέκεται με δίκαιη κριτική. “Οι άνθρωποι που γίνονται καλύτεροι έχουν ανθρώπους στη ζωή τους, που τους λένε την αλήθεια και ακούνε”
Στο “The Devil Wears Prada”, η Miranda Priestly δεν ακούει κανέναν και καταλήγει μόνη της – αν και είναι ακόμα εντελώς στην κορυφή της βασιλείας της. Στην ποπ κουλτούρα, ένα κακό αφεντικό που δεν θα ακούει τιμωρείται με μια άδεια προσωπική ζωή, ιδιαίτερα αν είναι γυναίκα. Στην πραγματική ζωή, ένα κακό αφεντικό που δεν ακούει, μπορεί να θεωρηθεί ως ανεξάρτητη – εκκεντρική μεγαλοφυΐα, ιδιαίτερα αν είναι άνδρας.
Έτσι λοιπόν, καλό είναι να σταθούμε λίγο στα καλά αφεντικά που υπάρχουν στη ζωή μας. “Κι αν στεφτείς τι σημαίνει να είναι κάποιος καλό αφεντικό, πρόκειται γι’αυτόν που ασχολείται πραγματικά με την επαφή των ανθρώπων που έχει γύρω του και ανησυχεί για το πώς θα τους κάνει να νιώθουν ασφαλείς. Κάποιες φορές είναι ένοχος για λάθη, ακούει, δίνει και δουλεύει σκληρά”, περιγράφει ο Sutton και θα συμφωνήσουμε.